Ρόσα Μοντέρο “Η κόρη του κανίβαλου”

Η καλή e-φίλη μου Roadartist, της οποίας το ιστολόγιο έχει πετύχει ζηλευτό συνδυασμό ποιότητας και μεγάλης επισκεψιμότητας, πρότεινε, τις προάλλες, το βιβλίο της Ρόσα Μοντέρο “Η κόρη του κανίβαλου” (http://roadartist.blogspot.com/2010/02/rosa-montero.html). Έσπευσα και αγόρασα το βιβλίο αυτό και το… “ρούφηξα” μέσα σε μόλις δύο ημέρες, καθώς το βρήκα κι εγώ τόσο καλό όσο η “Καλλιτέχνιδα του δρόμου”. Παρακάτω σας παραθέτω μερικά αποσπάσματα απ’ το βιβλίο αυτό, προτείνοντας, πάντως, να το αγοράσετε και να το διαβάσετε ολόκληρο (δεδομένου, μάλιστα, ότι εκτός από τα όποια αποσπάσματα, μεγάλη αξία και σημασία έχει και η πλοκή του μυθιστορήματος…)

Μερικά αποσπάσματα από το βιβλίο της Ρόσα Μοντέρο “Η κόρη του κανίβαλου”, εκδ. Αλεξάνδρεια

«Οι άνθρωποι είμαστε σαν τα παγόβουνα, δείχνουμε δηλαδή προς τα έξω μόνον ελάχιστο μέρος του όγκου μας. Όλοι κρυβόμαστε, όλοι λέμε ψέματα, όλοι έχουμε κάποιο μικρό ανομολόγητο μυστικό. Με τη συμβίωση όμως, η εικόνα του άλλου συνήθως γίνεται όλο και πιο επίπεδη, σαν να λειώνει το παγόβουνο στη ζεστή θάλασσα της καθημερινότητας. Και συχνά καταλήγουμε να μειώνουμε το σύζυγό μας σε μια απλή καρικατούρα δύο διαστάσεων, να τον βλέπουμε σαν μια ανθρώπινη χαλκομανία, μια εικόνα τόσο επαναλαμβανόμενη και οριοθετημένη που καταντά πάρα πολύ ανιαρή. Αυτός είναι και ένας από τους πολλούς τρόπους που μπορεί να τελειώσει ένας γάμος. Όταν κοιτάζουν ο ένας τον άλλον και το μόνο που αντικρίζουν είναι μια επίπεδη μορφή, μια σφραγίδα» [σελ. 31 παρ. προτελ.]

«Τι άλλο είναι η ζωή από μια ριψοκίνδυνη πορεία εν μέσω πειρασμών. Και η ηθική ακεραιότητα δεν εξαρτάται μονάχα από το ήθος του καθενός αλλά επίσης, σε κάποιο βαθμό, και από την τύχη. Από το πώς, πότε και πού σε έχουν υποβάλει στον πειρασμό. Έχω την πεποίθηση ότι στον κόσμο υπάρχει μια μειονότητα από αμετανόητα καθάρματα, ανθρώπους άγριους, σκληρούς και αδίστακτους, που ζουν βουτηγμένοι στην ατιμία. Και επίσης μια ισχυρή μειονότητα έντιμων και ευσυνείδητων ανθρώπων, ικανών να διατηρήσουν την αξιοπρέπειά τους ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές της ζωής τους. Και μεταξύ αυτών των δύο άκρων βρίσκονται οι υπόλοιποι, η μεγάλη μάζα, καλοπροαίρετα πλάσματα αλλά αδύναμα. Συνηθισμένοι άνθρωποι, αυτή είναι η σωστή διατύπωση, αναποφάσιστοι και μπερδεμένοι, που θα γίνουν καλοί αν ο περίγυρος είναι ευνοϊκός ή κακοί αν το περιβάλλον στο οποίο ζουν τους διαφθείρει. Έτσι λοιπόν, παραπαίοντας ανάμεσα στον καλύτερο ή τον χειρότερο εαυτό μας, στρώνουμε ή ίσως καταστρέφουμε το δρόμο μας» [σελ. 102-103]

«Πιστεύω πως υπάρχει στον κόσμο μια χούφτα ανθρώπων χωρίς ενδοιασμούς. Δεν είναι πολλοί, αλλά είναι πραγματικά αδίστακτοι. Άτομα δίχως αρχές που κάνουν κατάχρηση της εξουσίας τους και τέτοια πράγματα… […] Κι έπειτα υπάρχει μια άλλη χούφτα καθωσπρέπει ανθρώπων. Αλλά πραγματικά καθωσπρέπει, εκείνο το είδος των ανθρώπων που είναι δυνατοί, μεγαλόψυχοι και ηθικοί, που σίγουρα δεν θα κάνουν ποτέ κακό, ακόμη και στη χειρότερη των περιπτώσεων. Ούτε όμως και οι καθωσπρέπει άνθρωποι είναι πολλοί […] Και πιστεύω πως μεταξύ αυτών των δύο άκρων υπάρχει μια ακαταστάλαχτη μάζα, η μεγάλη πλειονότητα, άνθρωποι καλοπροαίρετοι και ευχάριστοι, αλλά αδύναμοι, δειλοί, υπερβολικά φιλόδοξοι, ανασφαλείς, ίσως και ανόητοι… Αυτοί οι άνθρωποι θα είναι κατά πάσα πιθανότητα σωστοί σε όλη τους τη ζωή, αν δεν μπουν βέβαια στον πειρασμό να φερθούν άσχημα. Αλλά σε εποχές ηθικής παρακμής, αιτιμίας ή διαφθοράς θα πέσουν στην παρανομία ή τουλάχιστον θα την επιτρέψουν και θα γίνουν συνένοχοι» [σελ. 395 διάφορα σκόρπια]

«Κανείς δεν διαφθείρεται από τη μια μέρα στην άλλη. Δεν είναι ότι φτάνεις στα σαράντα σου καθαρός από κάθε ύποπτη συναλλαγή και ξαφνικά μπαίνει στο γραφείο σου ένας τύπος με μια βαλίτσα κροκοδειλέ, τίγκα στο χαρτονόμισμα, και σου λέει: “Θα σε πληρώσω διακόσια εκατομμύρια αν αύριο πετάξεις από τη σκάλα τη γιαγιά σου”. Δεν γίνεται έτσι, δεν γίνεται έτσι. Αντίθετα, οι πειρασμοί είναι μικροί, συνεχόμενοι, κλιμακωτοί. Η ζωή είναι όλο πειρασμούς, ξέρεις. Κάθε μέρα της ζωής σου παίρνεις αποφάσεις που έχουν ηθικό βάρος. Και ο καθένας αποφασίζει. Κάνεις μικρά βηματάκια. Προς τα εμπρός, προς τα πάνω ή προς τα κάτω. Και το κάθε βηματάκι σε οδηγεί στο επόμενο. Ας πούμε, αρχίζεις να δέχεσαι ένα μικρό μηνιαίο φακελάκι για να στρογγυλέψεις το μισθό σου. Μπορεί να είναι ένα ταπεινό ποσόν, πενήντα ή εκατό χιλιάδες πεσέτες το πολύ, ένα ποσό που εμφανίζεται στους προϋπολογισμούς σαν αγορά υλικού γραφείου, επί παραδείγματι. Ναι, φυσικά, είναι μια παρατυπία, αλλά, τέλος πάντων, όλοι ξέρουν πως είναι το Δημόσιο, πρέπει να τα κάνεις αυτά τα κόλπα, γιατί διαφορετικά λόγω της γραφειοκρατίας δεν θα έπαιρνες ποτέ αύξηση. Κι εσύ πιστεύεις ότι αξίζεις αυτές τις επιπλέον πενήντα χιλιάδες πεσέτες, αυτό οπωσδήποτε. Τις αξίζεις, σου λέει ο προϊστάμενός σου, που είναι αυτός που σου τις πληρώνει και επί της ευκαιρία πληρώνει τα τριπλά στον εαυτό του. Και εξάλλου, είναι τόσο μικρό το ποσόν! Όλος ο κόσμος παίρνει το ίδιο φακελάκι, έ, δεν θα είσαι εσύ το μοναδικό κορόιδο που θα μείνει απέξω. Αρχίζεις έτσι, με μια απερισκεψία, κι ύστερα σιγά – σιγά χρειάζεσαι όλο και περισσότερα χρήματα και είσαι κάθε φορά και πιο ελαστικός στις αρχές σου. Τότε σου ζητούν μικρές χάρες σε αντάλλαγμα για το φακελάκι, κι εσύ δέχεσαι. Κι έτσι περνούν τα χρόνια, κι εσύ εξακολουθείς να λες “ναι” στα πάντα. Και στο τέλος βρίσκεσαι κλεισμένος σ’ ένα δωμάτιο…» [σελ. 396-397]

«Τον ποθούσε με όλο της το κορμί, που είναι το ίδιο σαν να λέμε ότι τον αγαπούσε με όλο της το πνεύμα, γιατί το σεξ είναι μια εγκεφαλική και πνευματική εμπειρία, μια αίσθηση συνένωσης με τον ερωτικό σύντροφο, μια μετάληψη των ψυχών που πραγματοποιείται μέσω της γενετήσιας οδού. Και αν του λείπει αυτή η βαρύνουσα διάσταση, τότε είναι κακό σεξ, είναι σεξ ρουτινιάρικο, απλή γυμναστική, φτηνό και πάντα αυνανιστικό. Ακόμη κι αν παίζεται από δύο» [σελ. 149 παρ.2]

«Σκέφτηκε πως ίσως ολόκληρη η ζωή να μην ήταν τίποτε άλλο παρά μια προετοιμασία για την έξοδο, όπως ακριβώς το παιχνίδι του σκακιού δεν είναι παρά μια προετοιμασία για την τελική κίνηση του ματ» [σελ. 154-155]

«Σε τι ωφελεί να συμπεριφέρεσαι με αξιοπρέπεια. Ωφελεί στο να μας δίνει το μέτρο αυτού που είμαστε […] Αναρωτηθήκατε σε τι ωφέλησε η θυσία των αντρών της Αλκάνταρα, για παράδειγμα. Αν και ανώφελοι, από μια ρεαλιστική οπτική γωνία, οι θάνατοί τους επιβεβαιώνουν πως οι άνθρωποι είμαστε και έτσι. Πως, ακόμη και στη χειρότερη των περιπτώσεων, υπάρχει πάντα κάτι μέσα μας ικανό για το καλύτερο. Εάν, δηλαδή, δεν είχε υπάρξει καμιά ηρωική πράξη στο Ανουάλ, εάν στους ανθρώπους δεν υπήρχε επίσης και αυτή η ενστικτώδης παρόρμηση προς την αξιοπρέπεια, ο κόσμος δεν θα ήταν κατοικήσιμος και οι άνθρωποι θα μοιάζαμε με άγρια θηρία» [σελ. 373-374]

«Παραίτηση, αυτή είναι η λέξη της μεγάλης ήττας. Η ζωή είναι μια διαδρομή μεγάλη και κουραστική. Είναι σαν ένα τρένο με μακρινό δρομολόγιο που μερικές φορές αναγκάζεται να διασχίζει εμπόλεμες περιοχές και άγριες εκτάσεις. Θέλω να πω ότι ο δρόμος είναι γεμάτος κινδύνους και ότι ο εκτροχιασμός είναι ένα αρκετά συνηθισμένο ατύχημα. Αλλά υπάρχουν πολλοί τρόποι να χάσεις την πορεία. Για παράδειγμα, μπορεί να πάει κανείς κατ’ ευθείαν στην κόλαση. Άλλοι, αντίθετα, δεν βγαίνουν από τις σιδηροτροχιές, μόνο κόβουν ταχύτητα, όλο και πιο αργά κάθε μέρα, μέχρι που τελικά σταματούν εντελώς και μένουν εκεί, νεκροί σχεδόν από αδράνεια και αποτυχία, με τις λαμαρίνες και τις ιδέες να σκουριάζουν κάτω από τη δριμύτητα του καιρού» [σελ. 376 αρχή]