Όλοι μας, λίγο – πολύ, αντιδρούμε αρνητικά – καταφρονητικά όταν ακούμε τον όρο “ημιμάθεια”. Πώς θα αντιδρούσατε, λοιπόν, σε ένα βιβλίο που επιγράφεται “Ημιμάθειας Εγκώμιο”; Ο Γιώργος Παμπούκης έχει γράψει ένα βιβλίο με αυτόν τον τίτλο και εγώ… το διάβασα. Παρακάτω δε παραθέτω δύο αποσπάσματα από τον πρόλογο του βιβλίου (που έχει γράψει ο Χαράλαμπος Τσούκας), αφήνοντας τον σχολιασμό σ’ εσάς!
«Στην κουλτούρα μας η ημιμάθεια είναι επιλήψιμη. Ο ημιμαθής όχι μόνο δεν ξέρει κάτι καλά, αλλά -κι αυτό είναι χειρότερο- αυτά τα λίγα που ξέρει τα θεωρεί ακλόνητες αλήθειες, τις οποίες προβάλλει με βεβαιότητα. Η περιορισμένη γνωστική βάση που κατέχει του δημιουργεί την ψευδαίσθηση της βέβαιης γνώσης. Οι ημιμαθείς, λέμε, είναι πιο επικίνδυνοι από τους αμαθείς και, σε γενικές γραμμές, δεν έχουμε άδικο. Οι ημιμαθείς νομίζουν ότι ξέρουν ή παριστάνουν ότι ξέρουν, ενώ, στην πραγματικότητα, δεν ξέρουν […] Ο Γιώργος Παμπούκης με μια ελαφρώς περιπαικτική και αρκετά μετριόφρονα διάθεση προσεγγίζει την «ημιμάθεια» διαφορετικά. Η «ημιμάθεια» στο παρόν βιβλίο θεωρείται αναπόφευκτη η αναζήτηση της εγκωμιάζεται. Γιατί; Διότι, πολύ απλά, η «ημιμάθεια» συνιστά την οντολογικά αναπόφευκτη γνωστική κατάσταση του σύγχρονου ανθρώπου. Δεν ήταν πάντοτε έτσι […] Ρίξτε μια ματιά γύρω σας. Τι ξέρετε για τη λειτουργία του ασανσέρ της πολυκατοικίας σας; Για τον καρκίνο; Για τα εμβόλια των παιδιών σας; Για τη διαδικασία παραγωγής ενός χάμπουργκερ; Για τη λειτουργία ενός αεροπλάνου; Για τις θεωρίες μάθησης πάνω στις οποίες στηρίζονται τα προγράμματα διδασκαλίας στα σχολεία; Για τα δομημένα ομόλογα; Αν δεν είστε ειδικός σε καθένα από αυτά τα θέματα, το πιθανότερο είναι ότι ξέρετε λίγα […] Η γνωστική ανάπτυξη φέρνει κατ' ανάγκη εξειδίκευση. Γνωρίζουμε πολλά για πολλά επιμέρους. Σε ένα τέτοιο σύνθετο γνωστικό καθεστώς η ημιμάθεια είναι αναπόφευκτη» [Πρόλογος του Χαράλαμπου Κ. Τσούκα στο βιβλίο του Γιώργου Παμπούκη “Ημιμάθειας εγκώμιο”, σελ. 14 παρ.τελ., 15 μέση, 15 τέλος & 16μέση]
«Ο διακεκριμένος γάλλος κοινωνιολόγος και στοχαστής της πολύπλοκης σκέψης Εντγκάρ Μορέν περιγράφει τις επιστημολογικές παρενέργειες της εξειδικευμένης γνώσης ως εξής: «Η εξειδικευμένη γνώση είναι ένα ιδιαίτερο είδος αφαίρεσης. Η εξειδίκευση "αφαιρεί", δηλαδή βγάζει ένα αντικείμενο από το πλαίσιο και το σύνολό του, απορρίπτει τους δεσμούς και τις αλληλεπικοινωνίες με το περιβάλλον του, το εισαγάγει μέσα σε ένα αφηρημένο σημασιολογικό πλαίσιο -αυτό του απομονωμένου επιστημονικού κλάδου-, του οποίου τα σύνορα καταστρέφουν αυθαίρετα τη συστημικότητα (τη σχέση του μέρους με το όλον) και τον πολυδιάστατο χαρακτήρα των φαινομένων» [Πρόλογος του Χαράλαμπου Κ. Τσούκα στο βιβλίο του Γιώργου Παμπούκη “Ημιμάθειας εγκώμιο”, σελ. 20 μέση]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου